تحرير الوسيلة(ترجمه فارسى) ج1 276 و از جمله نمازهاى مستحب: نماز استسقاء است ….. ص : 276
و از جمله نمازهاى مستحب: نماز استسقاء است
و استسقاء به معناى درخواست آب است. و نماز استسقاء، مستحب است در وقتى كه آب نهرها فرو رود و باران كم شود و آسمان از باريدن خوددارى كند، به خاطر شيوع گناهان و كفران نعمتها و ندادن حقوق و كمفروشى در كيل و وزن و ظلم و حيله و ترك امر به معروف و نهى از منكر و جلوگيرى از زكات و حكم نمودن به غير آنچه خدا نازل
تحرير الوسيلة(ترجمه فارسى)، ج1، ص: 277
فرموده و غير اينها از چيزهايى كه موجب خشم حضرت رحمان مىشود و موجب نيامدن باران مىگردد، همان طور كه در روايت آمده.
و كيفيت آن مانند نماز عيد فطر و قربان، دو ركعت و به جماعت است و فرادا خواندن آن به قصد رجاء اشكال ندارد. در هر ركعت از آن حمد و سورهاى را مىخواند و در ركعت اول بعد از سوره، پنج تكبير مىگويد و بعد از هر تكبير، يك قنوت به جا مىآورد و در ركعت دوم چهار تكبير (مىگويد) كه بعد از هر تكبيرى، يك قنوت به جا مىآورد. و در قنوت، خواندن هر دعايى كافى است و بهتر است كه دعاى قنوت شامل طلب باران و آب و طلب عطوفت حضرت رحمان باشد به اينكه بارانها را فروفرستد و درهاى آسمان را به رحمت باز كند و قبل از دعا، صلوات بر محمّد و آل محمّد عليهم الصلاة و السلام بفرستد.
و مستحبات اين نماز چند امر است: از آن جمله است: بلند خواندن قرائت و خواندن سورههايى كه در نماز عيد مستحب است.
و از آن جمله است: اينكه مردم سه روز، روزه بگيرند و بيرون رفتنشان روز سوم باشد و (طورى ترتيب دهند كه) اين روز سوم، روز دوشنبه باشد و اگر نشد، روز جمعه باشد، براى اينكه روز جمعه داراى شرف و فضل است.
و از آن جمله است: اينكه امام به همراه مردم، با آرامش و وقار و خشوع و حالت درخواست به صحرا بيرون بروند، و جاى پاكيزهاى را براى نماز انتخاب كنند و بهتر آن است كه به شكل و وضعى خارج شوند كه موجب جلب رحمت الهى باشد، مانند اينكه پا برهنه باشند.
و از آن جمله است: منبر را با خود به صحرا ببرند و مؤذّنها پيشاپيش امام حركت كنند.
و از آن جمله است: آن چيزى كه اصحاب ذكر كردهاند كه پيرمردان و پيرزنان و كودكان و چهارپايان را با خود بيرون ببرند و ميان بچهها و مادرهايشان جدايى افكنند تا زياد شيون و گريه كنند و سبب ريزش رحمت الهى گردد و كفار ذمّى و غير ذمّى را نگذارند كه با مردم به صحرا بروند.
تحرير الوسيلة(ترجمه فارسى)، ج1، ص: 278
مسأله 1- بهتر است نماز استسقاء در وقت نماز عيد خوانده شود؛ اگر چه بعيد نيست كه وقت معيّنى نداشته باشد.
مسأله 2- اين نماز، اذان و اقامه ندارد، بلكه مؤذّن عوض آنها سه مرتبه «الصلاة» مىگويد.
مسأله 3- مستحب است وقتى كه امام از نماز فارغ شد عباى خود را برگرداند؛ به اين صورت كه قسمت راست آن را روى شانه چپ قرار دهد و بر عكس (قسمت چپ آن را روى شانه راست بيندازد) و بر منبر رود و رو به قبله كند و صد مرتبه با صداى بلند تكبير بگويد، سپس از طرف راستش به مردم رو كند و صد مرتبه با صداى بلند تسبيح بگويد و سپس از طرف چپش به مردم رو كند و صد مرتبه با صداى بلند «لا اله الّا اللَّه» بگويد و سپس رو به مردم كند و صد مرتبه خدا را حمد نمايد و مانعى ندارد كه صدايش را در اينجا نيز بلند كند، چنان كه متابعت مأمومين از امام در اين ذكرها بلكه و در بلند گفتن آنها مانعى ندارد، و شايد اين كيفيت بيشتر جلب رحمت الهى نموده و براى تحصيل مقصود اميدواركنندهتر باشد، سپس امام دستها را بلند كرده دعا مىكند و مردم دعا مىكنند و در دعا و تضرّع و طلب عطوفت و درخواست از خداوند متعال بسيار كوشش مىنمايند و مانعى ندارد كه مردم به دعاهاى امام، آمين بگويند. سپس امام خطبه مىخواند و در تضرّع و طلب عطوفت الهى مبالغه و كوشش فراوان مىنمايد و بهتر آن است كه اختيار كند بعض آنچه را كه از معصومين عليهم السلام وارد شده است مانند آنچه كه از مولاى ما امير المؤمنين عليه السلام وارد شده و اول آن «الحمد للَّه سابغ النعم» است. و بهتر است كه در اين نماز دو خطبه مثل نماز عيد فطر و قربان بخواند و خطبه دومى را رجاءً به جا آورد.
مسأله 4- همان طور كه خواندن اين نماز موقع كم شدن باران جايز است، خواندن آن به هنگام خشك شدن چشمهها و چاهها نيز جايز است.
مسأله 5- اگر اجابت دعاى آنها به تأخير افتاد، بيرون رفتن (براى نماز) را تكرار مىكنند تا رحمت خدا- ان شاء اللَّه تعالى- آنها را دريابد و اگر اجابت نفرمايد، حتماً براى مصالحى است كه خداوند به آنها عالم است و براى ما حقّ اعتراض نيست و نبايد از رحمت
تحرير الوسيلة(ترجمه فارسى)، ج1، ص: 279
خداى تعالى مأيوس شويم. و جايز است نماز و دعا را پشت سر هم تكرار كنند، و به همان سه روز روزه اكتفا نمايند و (جايز است) پشت سر هم نباشد كه سه روز ديگر، رجاءً روزه بگيرند (و به صحرا روند)، بلكه تكرار كردن نماز استسقاء را هم، رجاءً انجام دهند.
دعای درخواست باران
اَللَّهُمَّ اسْقِنَا الْغَيْثَ وَ انْشُرْ عَلَيْنَا رَحْمَتَكَ بِغَيْثِكَ الْمُغْدِقِ مِنَ السَّحَابِ الْمُنْسَاقِ لِنَبَاتِ أَرْضِكَ الْمُونِقِ فِي جَمِيعِ الْآفَاقِ
اى خداوند، باران بفرست و سيرابمان ساز و همراه با بارانى فزاينده و ريزنده، از ابرى در آفاق رونده و گياهان زيبا روياننده، رحمت خود بر ما ارزانى دار.
وَ امْنُنْ عَلَى عِبَادِكَ بِإِينَاعِ الثَّمَرَةِ وَ أَحْيِ بِلاَدَكَ بِبُلُوغِ الزَّهْرَةِ
اى خداوند، ميوه ها را برسان و بر بندگانت احسان فرماى، گلها را شكفته گردان و زمين خود زنده نماى.
وَ أَشْهِدْ مَلاَئِكَتَكَ الْكِرَامَ السَّفَرَةَ بِسَقْيٍ مِنْكَ نَافِعٍ دَائِمٍ غُزْرُهُ وَاسِعٍ دِرَرُهُ وَابِلٍ سَرِيعٍ عَاجِلٍ
فرشتگان خود، آن فرستادگان بزرگوار را بفرماى تا از سوى تو، بارانى سودمند و پيوسته و فراوان و گسترده و تند بار بياورند
تُحْيِي بِهِ مَا قَدْ مَاتَ وَ تَرُدُّ بِهِ مَا قَدْ فَاتَ وَ تُخْرِجُ بِهِ مَا هُوَ آتٍ
و همه جا را سيراب سازند، تا زمين مرده را زنده نمايى و هر چه را از دست رفته است بازگردانى و آنچه روييدنى است برويانى
وَ تُوَسِّعُ بِهِ فِي الْأَقْوَاتِ سَحَاباً مُتَرَاكِماً هَنِيئاً مَرِيئاً طَبَقاً مُجَلْجَلاً غَيْرَ مُلِثٍّ وَدْقُهُ وَ لاَ خُلَّبٍ بَرْقُهُ
و در روزى مردم گشايش دهى، با چنان ابرى انبوه، گرانبار، خوش و بىزيان و از كران تا كران، كه از آن آواز تندر آيد و بارانش ملايم و پر دوام بود و برقش فريبناك نبود.
اَللَّهُمَّ اسْقِنَا غَيْثاً مُغِيثاً مَرِيعاً مُمْرِعاً عَرِيضاً وَاسِعاً غَزِيراً تَرُدُّ بِهِ النَّهِيضَ وَ تَجْبُرُ بِهِ الْمَهِيضَ
اى خداوند، ما را از بارانى كه به فرياد رسنده، قحط زداينده، گياه روياننده، فراگيرنده و فراوان بارنده سيراب نماى، تا گياهان ايستاده را طراوت تازه دهى و گياهان بر زمين خفته را بر پاى دارى.
اَللَّهُمَّ اسْقِنَا سَقْياً تُسِيلُ مِنْهُ الظِّرَابَ وَ تَمْلَأُ مِنْهُ الْجِبَابَ وَ تُفَجِّرُ بِهِ الْأَنْهَارَ وَ تُنْبِتُ بِهِ الْأَشْجَارَ
اى خداوند، بارانى برسان آن سان كه آبها از تپه ها روان دارى و چاه ها از آبها پر سازى و رودها به خروش آرى و نباتات برويانى
وَ تُرْخِصُ بِهِ الْأَسْعَارَ فِي جَمِيعِ الْأَمْصَارِ وَ تَنْعَشُ بِهِ الْبَهَائِمَ وَ الْخَلْقَ
و در همه شهرها ارزانى پديد آرى و چارپايان و مردمان به تن و توش آرى
وَ تُكْمِلُ لَنَا بِهِ طَيِّبَاتِ الرِّزْقِ و تُنْبِتُ لَنَا بِهِ الزَّرْعَ وَ تُدِرُّ بِهِ الضَّرْعَ وَ تَزِيدُنَا بِهِ قُوَّةً إِلَى قُوَّتِنَا
و براى ما خوردنيهاى خوش و گوارا كامل گردانى و كشته هاى ما برويانى و پستانهاى ستوران پر شير سازى و بر نيروى ما نيرويى ديگر افزايى.
اَللَّهُمَّ لاَ تَجْعَلْ ظِلَّهُ عَلَيْنَا سَمُوماً وَ لاَ تَجْعَلْ بَرْدَهُ عَلَيْنَا حُسُوماً وَ لاَ تَجْعَلْ صَوْبَهُ عَلَيْنَا رُجُوماً وَ لاَ تَجْعَلْ مَاءَهُ عَلَيْنَا أُجَاجاً
اى خداوند، سايه ابر بر ما باد سموم مگردان و خنكىاش را شوم منماى. چنان مباد كه به جاى باران بر سر ما سنگ ببارد و به جاى آب شيرين و گوارا آب تلخ و شور.
اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ ارْزُقْنَا مِنْ بَرَكَاتِ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ إِنَّكَ عَلَى كُلِّ شَيءٍ قَدِيرٌ
بار خدايا، بر محمد و خاندانش درود بفرست و ما را از بركات زمين و آسمانها روزى ده. زيرا تو بر هر چيز توانائى.